Praca platformowa to taka forma zatrudnienia, w której organizacje lub osoby używają platformy internetowej, by dotrzeć do innych organizacji lub osób w celu rozwiązania konkretnych problemów lub wykonania konkretnych usług w zamian za opłatę. Parlament 🇪🇺 to pierwszy prawodawca na świecie, który pracuje nad Dyrektywą regulującą i ujednolicającą pracę platformową bez względu na rodzaj umowy łączącej wykonawcę z podmiotem zatrudniającym.

Chodzi o zapobieganie nieprawidłowego kształtowania stosunku prawnego pomiędzy platformą cyfrową a osobą fizyczną, kiedy to dana osoba powinna mieć status pracownika, a zawarta z nią umowa traktuje ją jako samozatrudnionego. Dyrektywa będzie miała także zastosowanie do osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych, które nie zawarły umowy o pracę ani nie pozostają w stosunku pracy.

Dyrektywa ma zapewnić przejrzystość w korzystaniu przez cyfrową platformę pracy z systemów monitorowania i podejmowania decyzji, zarówno w stosunku do osób wykonujących pracę platformową, jak i krajowych organów do spraw pracy.

Najpóźniej pierwszego dnia roboczego, a także – w przypadku istotnych zmian i w dowolnym momencie – na wniosek osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych platformy będą obowiązane przekazywać informacje o:

– zautomatyzowanych systemach, które są wykorzystywane do monitorowania, nadzorowania lub oceny wyników pracy osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych, za pomocą środków elektronicznych,

– zautomatyzowanych systemach, które są wykorzystywane do podejmowania lub wspierania decyzji, mających istotny wpływ na warunki pracy tych osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych, w szczególności na ich dostęp do zadań,

– zarobki, bezpieczeństwo i higienę pracy, czas pracy, awans i ich status umowny, w tym ograniczenie, zawieszenie lub usunięcie konta

Projekt Dyrektywy wprowadza również domniemanie stosunku pracy w przypadku zawarcia umowy między cyfrową platformą pracy, która kontroluje wykonywanie pracy i osobą wykonującą pracę za pośrednictwem tej platform.

Jeśli 2 z 5 poniższych kryteriów są spełnione, oznacza to powstanie stosunku pracy:

– rzeczywiste określanie lub ustalanie górnych limitów poziomu wynagrodzenia;

– zobowiązanie osoby wykonującej pracę za pośrednictwem platform internetowych do przestrzegania szczególnych wiążących zasad dotyczących wyglądu, postępowania wobec odbiorcy usługi lub wykonania pracy;

– nadzorowanie wykonania pracy lub weryfikowanie jakości wyników pracy, w tym drogą elektroniczną;

– skuteczne ograniczanie, w tym za pomocą sankcji, swobody organizowania pracy, w szczególności swobody wyboru godzin pracy lub okresów nieobecności, przyjmowania i odrzucania zadań oraz korzystania z podwykonawców lub zastępców;

– skuteczne ograniczenie możliwości rozbudowy bazy klientów lub wykonywania pracy na rzecz osób trzecich

W rozumieniu Dyrektywy cyfrową platformą pracy jest każda osoba fizyczna lub prawna świadcząca usługę komercyjną, która:

– jest udostępniana, przynajmniej częściowo, na odległość za pomocą środków elektronicznych, takich jak strona internetowa lub aplikacja mobilna,

– jest świadczona na żądanie usługobiorcy oraz obejmuje, jako niezbędny i istotny element, organizację pracy wykonywanej przez osoby fizyczne, niezależnie od tego, czy praca ta jest wykonywana przez Internet, czy w określonym miejscu.

Jeśli powyższe przesłanki zachodzą łącznie, to definicja pracy za pośrednictwem platform internetowych jest pełna.

Definicja Dyrektywy nie obejmuje usługodawców, których głównym celem jest eksploatacja aktywów lub dzielenie się nimi i jest ograniczona do usługodawców, dla których organizacja pracy wykonywanej przez osobę fizyczną nie stanowi jedynie drugorzędnego i czysto pomocniczego elementu.

Według oficjalnej strony RUE 40% prac platformowych to usługi taksówkarskie, dostawy żywności, zakupów i usługi przeprowadzkowe i usługi w domu klienta (np. sprzątanie).

Osoby pracujące za pośrednictwem platform internetowych mają być wspierane przez zasoby ludzkie. Będą miały również zagwarantowane prawo do uzyskania wyjaśnień dotyczących wszelkich decyzji podjętych lub wspieranych przez te systemy, które mają istotny wpływ na ich warunki pracy – omówienia i wyjaśnienia faktów, okoliczności i powodów, które doprowadziły do podjęcia danej decyzji.

Platformy pracy będące pracodawcami będą miały obowiązek zgłaszania wykonywania pracy platformowej przez ich pracowników właściwym organom do spraw pracy i ochrony socjalnej.

Organy te mają mieć dostęp do informacji o liczbie osób regularnie wykonujących pracę platformową za ich pośrednictwem, statusie umownym lub statusie zatrudnienia tych osób oraz ogólnych warunkach mających zastosowanie do tych stosunków.